Het Canal Saint-Martin is een kanaal in het noordoosten van Parijs en stroomt door vier verschillende arrondissementen. Samen met het Canal Saint-Denis vormt het een verbinding tussen twee delen van de Seine. Zo kan twaalf kilometer van de route over de Seine worden afgestoken. Tegenwoordig wordt het echter vrijwel niet meer gebruikt, behalve voor rondvaarten. Een deel van het kanaal loopt door een tunnel onder de Boulevard Richard Lenoir.
Het kanaal is circa 4550 meter lang en loopt van Bassin de la Vilette naar de jachthaven bij Place de la Bastille. Via negen sluizen - waaronder vier dubbelsluizen - wordt een niveauverschil van circa 27 meter overwonnen. Dit is een groot aantal meters aangezien vanaf Parijs tot aan het Kanaal bij Le Havre, waar de Seine uitkomt in de zee, ongeveer hetzelfde aantal meters is. Canal Saint-Martin werd in 1825 geopend, nadat in 1802, tijdens de regering van Napoleon Bonaparte, tot de bouw was besloten. De eerste plannen dateren echter al uit de tijd van Lodewijk XIV. In 1862 werd 2200 meter van het kanaal overdekt door Baron Haussmann, de architect van Napoleon III. Dit om het assenstelsel van de grote boulevards niet te onderbreken. In 1963 werd besloten het kanaal te dempen om er een autoweg aan te leggen die de verbinding moest vormen tussen de luchthavens Le Bourget en Orly. De verwachtte verkeersdrukte van 6000 auto’s per uur in beide richtingen leidde echter tot felle protesten van de omwonenden. Het project werd stilgelegd en in december 1971 zelfs helemaal gestaakt.
De sluizen trekken na 200 jaar nog steeds veel belangstelling.
Het gebied rond het Canal Saint-Martin is pittoresk en geeft een indruk van de bedrijvigheid die er vroeger moet hebben geheerst. Langs het kanaal bevinden zich talrijke fabrieksgebouwen uit de 19e eeuw, waaronder de oudste elektriciteitscentrale van Parijs en een oude papierfabriek, alsmede de Rotonde de la Villette (1786-1792), een classicistisch gebouw van Claude-Nicolas Ledoux.
Het kanaal is aangelegd door 4 arrondissementen, zo ook door het 19e arrondissement. Ook was het kanaal als decor in bekende films te zien, waaronder de films Hotel du Nord (zie foto) uit 1938 en wat recenter Amélie uit 2001.
Met Canauxrama en Paris Canal kan je een boottocht (ca. 2½ uur) maken op het kanaal. De boottocht begint bij van Parc La Villette tot de jachthaven bij Place Bastille, sommigen tours gaan ook nog een stuk over de Seine tot bij Musée d'Orsay. Je kunt de tocht uiteraard ook andersom maken. Reserveren is verstandig en niet ingewikkeld.
De gekleurde winkeltjes aan de Quai de Valmy.
In de winter van 2015-2016, werd het kanaal water leeggepompt voor het reinigen en reparatiewerkzaamheden, het werk duurde in totaal vier maanden. Maar liefst 90 miljoen(!) liter water werd uit het kanaal gepompt voor een grote schoonmaakbeurt. Het werk kost zo’n 10 miljoen euro en bezorgt de stad daarnaast ook nog een kleine 40.000 kg afval.
Werkelijk van alles kwamen ze tegen, fietsen, scooters, autoonderdelen, meubilair, winkelwagentjes, rolstoelen en nog veel meer vreemde dingen zoals bijvoorbeeld dit keer een pistool. Het was alweer zowat 15 jaar geleden dat er voor het laatst een schoonmaakbeurt had plaatsgevonden, dus het was ook wel weer nodig.
Wonen langs het kanaal is de laatste jaren zeer populair geworden en de prijzen van de appartementen zijn explosief gestegen. Met een leuk uitzicht op het kanaal ben je maar zo € 10.000 kwijt, maar dan wel per vierkante meter.
Canal Saint-Martin is een historisch monument sinds 23 februari 1993.
Onze tip, bestel vooraf een kaartje voor een boottocht over het Canal Saint-Martin en Seine, ontzettend leuk om te doen, ook voor kinderen.