Net buiten Parijs


Op een niet al te grote afstand van Parijs liggen een paar bezienswaardigheden die gemakkelijk op de heen- of terugweg, of gewoon vanuit de stad zijn te bezoeken. Niet dat je je hoeft te vervelen binnen de stadsmuren van Parijs, maar toch.....
De moderne wijk La Défense met zijn Grand Arche kun je al zien liggen vanuit de binnenstad van Parijs en is zeer goed te bereiken met de metro of RER. Versailles, het paleis van Louis XIV de Zonnekoning, moet je eigenlijk een keer gezien hebben. Bezoek niet alleen de tuinen, maar neem ook de moeite om het interieur te bekijken, zeer de moeite waard en een prachtig stuk geschiedenis.
Twee andere kastelen zijn eventueel als een combinatie vanuit Parijs te bezoeken. Fontainebleau, het kasteel waar Napoleon zijn laatste groet uitbracht aan zijn Franse leger, en Vaux-le-Vicomte, waarvan de opdrachtgever langer in de gevangenis heeft gezeten dan in dit prachtige kasteel.

De moeite waard...


→  La Défense
→  Grand Arche
→  Kasteel Versailles
→  Vaux-le-Vicomte
→  Fontainebleau

parijsmijnstad - bezienswaardigheden net buiten Parijs


La Defense

Gebouwd: 1964 tot .....
Architecten: Diversen
Opdrachtgever: Stad Parijs
icono-mapa-65

De wijk La Défense ligt ten noordwesten van Parijs en is vernoemd naar een standbeeld wat hier staat ter ere van de soldaten die de stad verdedigden tidens de Frans-Pruisische Oorlog in 1870. Het beeld staat er nog steeds, maar is intussen op een voetstuk geplaatst en 50 meter verschoven naar de Fontein van Agam. Er wonen slechts 20.000 mensen in de kantorenwijk, maar er werken ongeveer 150.000 mensen. In dit gebied van 160 hectare vindt men 2,5 miljoen vierkante meter kantoorruimte, die gebruikt wordt door 1500 bedrijven. Tja, je moet je auto ook ergens kwijt, dus maar liefst 25.000 parkeerplaatsen. Het eerste kantoorpand dat in gebruik werd genomen was het Esso gebouw in 1964. Het is de grootste kantorenwijk van Europa en voor liefhebbers van moderne steden- en kantorenbouw een must om naar toe te gaan. De meeste Franse topbedrijven hebben er hun hoofdkantoor gevestigd, in één van de vele moderne wolkenkrabbers. Er zijn plannen voor een nieuwe hoge toren die vanaf 2012 te bewonderen is. Deze Tour Phare (vuurtoren) zal ca. 300 meter hoog worden en dus net niet hoger zijn dan de Eiffeltoren, maar zal wel de hoogste wolkenkrabber van Europa zijn. De Amerikaanse architect Thom Mayne won het uitgeschreven architectenconcours en het project zal ongeveer € 900.000.000 gaan kosten.

parijsmijnstad-La-Defense


Grand Arche

Gebouwd: 1989
Architect: Johan-Otto Von Spreckelsen
Opdrachtgever: Stad Parijs
icono-mapa-65

parijsmijnstad-Grand-Arche

Grand Arche at Night, 1-12-2006: Atoma

De Grand Arche de la Défense, ook wel genoemd La Grande Arche de la Fraternité, is een soort open kubus met een hoogte, breedte en diepte van 106 meter. Gemaakt van glas en carrara marmer, is het een onderdeel van het nieuwe stadsdeel. In 1989 werd na 4 jaar bouwen deze ‘navolger’ van de Arc de Triomphe geopend. Een gebouw met 35 verdiepingen waar ongeveer 4.000 mensen hun dagelijks brood moeten verdienen. Op een deel van het platte dak, dat een oppervlak van 10000 m2 heeft, is een terras aangelegd met uitzicht op de hoofdstad, inclusief de historische as die tot aan het Louvre loopt, en de voorsteden. Het platte dak is te bereiken met een glazen lift in het open gedeelte van de kubus......brrr. Voor de mensen die dit niet aandurven is het uitzicht, na 55 vermoeiende treden, op het plein onder de Arc ook al mooi.
Het is (weer) mogelijk om het dakterras van Grand Arche te bezoeken en weer te genieten van het spectaculaire uitzicht.
Voor openingstijden zie de site van Grand Arche


Château de Versailles

Gebouwd: 1624
Architect: Le Roy
Opdrachtgever: Lodewijk XIII


icono-mapa-65tiqets versailles

parijsmijnstad-Kasteel-Versailles

Een wereld op zich, maar ook een geschiedenis op zich.
Hoofdrolspeler: Lodewijk XIV, de Zonnekoning.

parijsmijnstad - Lodewijk XIVDe geschiedenis van paleis Versailles kan eigenlijk op drie manieren beginnen, in 1624, 1649 of 1661. Het paleis is dus niet gebouwd door Lodewijk de XIV, zoals de meeste mensen denken. Neen, hij was degene die het liet verbouwen. De werkelijke opdrachtgever was zijn vader Lodewijk XIII, die op 20 kilometer afstand van Parijs, een ‘eenvoudig’ jachtslot liet bouwen, in een voorstad van Parijs, (nu ca. 95.000 inwoners) die dezelfde naam heeft als het paleis. Dit gebeurde in 1624.
In de nacht van 5 op 6 januari 1649, ontvluchtten de Bourbons Parijs. De koning, de toen pas 11-jarige Lodewijk XIV, zocht met zijn familie toevlucht in dit jachtslot. In de jaren die daarop volgden ging de koning steeds vaker naar Versailles om er te jagen of zijn maîtresse, Madame de la Vallière, te ontmoeten. Aan het hof werd er niet geheimzinnig over gedaan dat de Zonnekoning, naast zijn gearrangeerde huwelijk met Maria Theresia van Spanje, ook een maîtresse bleek te hebben. Het was een puur politiek huwelijk, eigenlijk een onderdeel van het Verdrag van de Pyreneeën, dat een einde maakte aan de Dertigjarige Oorlog met Spanje.
Dan gebeurt er op 17 augustus 1661 iets, wat volgens mij, de echte geschiedenis van het paleis doet starten. Nicolas Fouquet, die vanaf 1653 minister van financiën was, nodigde de koning uit voor het bijwonen van de opening van zijn nieuwe kasteel Vaux-le-Vicomte. De zéér kundige, maar ook slimme minister had zich in de loop der jaren een kapitaal vergaart wat, gezien het gebouw, van ongelooflijke grootte moet zijn geweest. De tafel van de koning was gedekt met een servies van massief goud. Op 80 tafels en 30 buffetten, glansden 120 dozijn zilveren serviezen. En dat terwijl de koning z’n eigen tafelgerei juist had moeten laten omsmelten om de nog resterende schulden van de Dertigjarige Oorlog te kunnen betalen. De al aanwezige irritatie van de koning nam nog meer toe toen bleek dat er buiten in het park, met zijn 1200 aangelegde tuinen en fonteinen, een blijspel, balletten en concerten werden opgevoerd. Als klap op de vuurpijl werd er aan de eind van de dag ook nog een groots vuurwerk ontstoken. De zeer boze koning zag ervan af om hier, in de voor hem speciaal ingerichte suite, de nacht door te brengen. Zijn moeder Anne van Oostenrijk heeft hem er van kunnen weerhouden, anders had hij diezelfde avond Fouquet al laten opsluiten. Maar op 5 september 1661 liet hij dan toch Fouquet arresteren en de man heeft de rest van zijn leven in de gevangenis moeten doorbrengen. Toen nam Lodewijk een beslissing, nooit mocht er een onderdaan van hem in een mooier kasteel wonen als hij, de Zonnekoning.
Volgens velen kan dit niet de reden zijn, omdat het plan om Fouquet te arresteren reeds in mei 1661 in diep geheim was genomen. Maar gezien de grootsheid van Versailles en de grootheidswaanzin van Lodewijk...... het zal zeker hebben bijgedragen.
Maar goed, Le Vau, Le Brun en Le Nôtre kregen de klus van hun leven, ze werden belast met de verwezenlijking van een onderkomen, die het kasteel van de ontslagen minister moest overtreffen, Chateau Versailles!

parijsmijnstad-Kasteel-Versailles

Versailles - Cour de Marble

Uit een klein jachtslot, in een moerassige wildernis, zou in de loop der jaren zich hét centrum van de toen machtigste staat van Europa ontwikkelen. In 1663 werden gebouwen bijgeplaatst en de bestaande gevels met rijk decoratiewerk versierd. Een orangerie werd aan het paleis toegevoegd en Le Nôtre maakte zijn eerste tekeningen voor de nu wereldberoemde tuinen.
Holland vaarde er wel bij, elk jaar werden er door Le Nôtre maar liefst vier miljoen tulpenbollen besteld!! Vanaf 1663 vonden er reeds grote feesten plaats in de tuin en theatervoorstellingen op het binnenhof. In 1668 werd een aanvang gemaakt met de bouw van de drie zijvleugels. In de hoofdas van de tuin werd een kanaal gegraven, waarvoor de koning er een hele vloot met pleziervaartuigen op nahield. De koning was helemaal gek van fonteinen en watervallen. Het waterverbruik was gigantisch, zo groot zelfs dat er speciale kanalen en aquaducten vanaf de Seine werden aangelegd om Versailles van water te voorzien. Om het waterverbruik toch enigszins te beperken mochten de fonteinen alleen werken als de koning in de buurt was. In hetzelfde jaar kwam de koning in het bezit van een dorp, ten noordwesten van het park met de kerk St.-Maria de Trienno, dat hij liet afbreken om ook daar een kanaal te graven en te laten aansluiten op het assenstelsel.

De slaapkamer van de koning

Heel speciaal is dat er in Versailles geen gangen zijn, je loopt van kamer in kamer. Intussen had hij in 1667 Hardouin Mansart de opdracht gegeven om een kasteel(tje) te laten bouwen, in de omgeving van Versailles. Deze was voor zijn maîtresse Madame de Montespan en de acht kinderen die hij bij haar had verwekt. De adel werd steeds meer gedwongen, vanaf 1678, om in Versailles te komen wonen en vanaf 1682 was het de officiële resedentiezetel van de koning, met in het gehele gebouw zegge en schrijven één toilet. Dit alles werd in ongeveer 20 jaar gerealiseerd. Er waren op sommige momenten 36.000 arbeiders en 6.000 paarden aan het werk.

parijsmijnstad-Kasteel-Versailles

Er volgde een zeer strakke hofetiquette. Men mocht zelfs het terrein niet verlaten zonder de toestemming van de koning. Dit omdat hij niemand vertrouwde en altijd bang was voor een opstand. Hij regeerde vanaf zijn gouden troon met een ijzeren hand. Hij, Lodewijk XIV de Zonnekoning, hij had een koninkrijk zo immens groot, dat er altijd wel ergens de zon scheen. De beste man werd trouwens geboren met 2 tanden in z’n mond, kun je nagaan dat hij bij zijn geboorte al een opmerkelijke persoonlijkheid was. In 1687 liet hij het Trianon verbouwen om zich daar terug te kunnen trekken met zijn nieuwe maîtresse (en latere echtgenote) Madame De Maintenon. Op 1 september 1715 stierf Lodewijk XIV. Zijn laatste woorden waren; “Dachten jullie dan werkelijk dat ik onsterfelijk was?” De Zonnekoning werd opgevolgd door zijn achterkleinzoon Lodewijk XV, net 5 jaar oud.

parijsmijnstad-Versailles-Maison-de-la-Reine

Achterin de tuinen liet Marie Antoinette een boerendorpje bouwen, ze wilde graag landelijk leven.....

Jaren later, in 1750, wordt er een botanische tuin aangelegd met een klein lustoord, Le Petit Trianon, die bewoond zal worden door markiezin De Pompadour, want ook Lodewijk XV had niet genoeg aan één vrouw.

Toen Madame De Pompadour in 1764 stierf werd ze meteen ingeruild voor Madame Du Barry, die in 1774 het Petit Trianon moest afstaan voor de nieuwe koningin Marie-Antoinette, de vrouw van Lodewijk XVI. Deze liet de botanische tuin veranderen in een Engelse tuin. Achterin de tuin kwam in 1783 een klein boerendorp, zodat ze de illusie had een landelijk leven te leiden.

Op 7 oktober 1789 verhuisden Lodewijk XVI en Marie-Antoinette, onder grote druk van de nieuwe leiders, naar Palais de Tuileries in Parijs. Enkele jaren later breekt de Revolutie uit en raakt het Versailles volledig in verval zonder hofhouding. Het wordt vele malen geplunderd en honderden kunstwerken worden gestolen. In 1837 is het Louis Philippe, de burgerkoning, die het paleis laat restaureren en tot een museum van de Franse geschiedenis maakt. In 1870 werd het door de Duitsers bezet en in hetzelfde jaar vind er de kroning van Willem van Pruisen plaats.

parijsmijnstad-Kasteel-Versailles

Je zou haast zeggen dat alles wat blinkt van goud is....


tikets parijsOntdek de diverse opties om het kasteel van Versailles te bezoeken en bestel vooraf een entreekaart via Tiqets, vertrouwd en gemakkelijk.
Ook is er de mogelijkheid om de de drukke autoweg naar Versailles te vermijden, het zoeken naar een parkeerplaatsje (en kosten daarvan) en het lange wachten om een kaartje te kopen. Met of zonder rondleiding of ook leuk, op de fiets.......volop keuze.


Vaux-le-Vicomte

Aangelegd: 1656
Architecten: Louis le Vau, Charles le Brun en André le Nôtre

Opdrachtgever: Nicolas Fouguet
icono-mapa-65

parijsmijnstad - Nicolas FougetVaux-le-Vicomte is een kasteel uit de 17e eeuw in de gemeente Maincy, gebouwd in opdracht van Nicolas Fouquet. Het diende als voorbeeld voor het kasteel van Versailles.

Vaux-le-Vicomte was een domein met een klein kasteeltje toen minister van financiën Nicolas Fouquet het kocht in 1641. Hij liet het kasteel in 1656 verbouwen door de drie beste architecten van zijn tijd en dit trio zorgde voor furore in de artistieke wereld. De architecten waren niet de minsten, Louis Le Vau die de bouwwerken verzorgde, Charles Le Brun voor de binnenhuisdecoratie en André le Nôtre vestigde hier zijn naam als dé grote tuinarchitect.

parijsmijnstad-Vaux-le-Vicomte

De grootse entree van Vaux-le-Vicomte

Wat architectuur betreft is het een klassiek voorbeeld van de barok uit die 17e eeuw. Het kasteel (dat perfect symmetrisch is) ligt centraal in een grote tuin. Rond het kasteel ligt een grote gracht die met water is gevuld. Tevens zijn er ook verscheidene bassins en fonteinen. Naast het kasteel liggen een paar bijgebouwen, waar het personeel verbleef en de mogelijkheid was om koetsen en paarden te stallen. Het interieur doet erg Italiaans aan en heeft verscheidene appartementen. Het kasteel is gemeubileerd met een fraaie collectie 17e-eeuwse kunstobjecten.Een erfenis van zijn vader en twee huwelijken met gefortuneerde echtgenotes hebben er niet voor kunnen zorgen dat de inmiddels schatrijke Fouquet lang heeft kunnen genieten van zijn nieuwe onderkomen. Op 17 augustus 1661 gaf Fouquet een groot bal ter ere van de koning en de opening van zijn nieuwe onderkomen. Koning Lodewijk XIV en de koningin-moeder Anna van Oostenrijk waren samen met Jean-Baptiste Colbert te gast op het kasteel. De tuinen waren verlicht, de fonteinen, meer dan dertig(!), lieten de gasten verbazen en er wordt zelfs gezegd dat er vuurwerk was. De tafel van de koning was gedekt met een servies van massief goud, er waren dertig buffetten, op 80 tafels glansden 120 dozijn zilveren serviezen, etc., etc. Zeer waarschijnlijk stonden ook erwten (ja, doppertjes) op het menu. Doperwtjes waren ongekend populair aan het eind van de 17e eeuw. Ze werden zelfs gesnoept, zoals Madame de Maintenon, maitresse van Lodewijk XIV schreef over het hofleven in 1669: “Il y a des dames qui, après avoir soupé, et bien soupé, trouvent des pois chez elles avant de coucher, au risque d’une indigestion. C’est une mode, une fureur.” (Er zijn dames die, nadat ze hebben gegeten, en goed gegeten, thuis doperwtjes nemen voordat ze gaan slapen. Het is een modegril, een rage). Maar goed, dat terzijde....De koning verbaasde zich en ontstak in woede dat een onderdaan een mooier en groter onderkomen had dan hij, de Zonnekoning. Colbert, een vertrouweling van de koning, was een grote vijand van Fouquet en zal de koning zeker niet hebben proberen te kalmeren.

parijsmijnstad-Vaux-le-Vicomte

Sommige gidsen zeggen dat de vorst zijn minister nog diezelfde avond liet arresteren, maar dat is niet waar. De arrestatie liet een paar weken op zich wachten, maar in werkelijkheid was het lot van Fouquet al veel eerder bezegeld. In mei 1661 besloten de koning en (uiteraard) Colbert in het geheim al om Fouquet af te zetten en te vernederen met een publiek proces. Eerst moesten ze de juridische onschendbaarheid van de minister opheffen (hij had zichzelf ingekocht als procureur-generaal) en de koningin-moeder aan hun kant krijgen. Fouquet had de koningin-moeder, samen met haar eerste minister kardinaal Mazarin, behoorlijk gesteund tijdens de Fronde. De Fronde was een roerige opstand van de adel tussen 1648 en 1653. Als beloning hiervoor kreeg hij hun steun om minister van financiën te worden.
Op 5 september 1661 was het d’Artagnan met een groot aantal musketiers die Fouquet arresteerde op verdenking van malversaties. Hij werd op 7 september opgesloten in het kasteel van Angers en daarna overgeplaatst naar Château de Vincennes. Ondanks zijn vele verzoeken voor gratie, speciaal gericht aan Lodewijk XIV, zal hij in de gevangenis blijven tot zijn dood in 1680.

parijsmijnstad-Vaux-le-Vicomte

De tuinen van Vaux-le-Vicomte zijn aangelegd door tuinarchitect André le Nôtre

De Zonnekoning zelf profiteerde van de vele kunstschatten en Colbert werd de opvolger van Fouquet. Veel meubilair werd geconfisqueerd door de Franse kroon en 120 Franse wandtapijten werden naar het hof gebracht. Later volgden nog tientallen sculpturen en exotische fruitbomen naar Versailles. Bovendien werden ook de drie architecten naar Versailles gehaald, op vraag (of gebod) van de koning. Tien jaar later keerde de vrouw van Fouquet terug en verkocht het kasteel in 1705 aan maarschalk de Villars. In de 19e eeuw kocht Alfred Sommier het verlaten en totaal verwaarloosde landgoed. Het werd gerestaureerd, en is nu in handen van zijn afstammelingen.
Vandaag de dag is dit kasteel van groot belang voor de culturele en politieke geschiedenis van Frankrijk. Het behoort samen met de kastelen van Versailles, Maisons-Laffitte , Fontainebleau tot de populairste 17e-eeuwse kastelen uit Frankrijk, het zijn stille getuigen uit het Ancien Régime.


Fontainebleau

Gebouwd: 12e eeuw
Opdrachtgever: Karel I (verbouwing 1528)
icono-mapa-65

parijsmijnstad-Fontainebleau-Cour-de-lEtang

Als we praten over een kasteel dichtbij Parijs, dan hebben we het meestal over Versailles. Maar op amper 60 km van de Franse hoofdstad ligt nog een ander prachtig kasteel, Fontainebleau. Ook dit kasteel was een pronkstuk van Lodewijk XIV en zijn voorgangers en staat op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Het slot is in de middeleeuwen ontstaan, maar werd vanaf 1528 door koning Frans I uitgebreid. Hij bracht er ook een deel van zijn kunstcollectie onder, inclusief de Mona Lisa, en ging vaak jagen in het nabijgelegen woud. Koning Hendrik IV breidde het verder uit en legde een groot deel van de tuin aan. Ook de Zonnekoning Lodewijk XIV bracht er de herfsten door om te jagen, uiteraard samen met zijn maîtresse. De jacht speelde een grote rol in het leven van de Franse koningen. Overdag trok de koning met vrienden en een grote groep helpers de bossen in. Dit moet je niet zien als een jacht die uitsluitend was gericht op plezier. In deze tijd was de jacht ook een noodzakelijk kwaad, want er waren vele monden te voeden in Fontainebleau.

parijsmijnstad-Fontainebleau

Fontainebleau ligt in het midden van het Fôret de Fontainebleau. Het bos bij dit kasteel is één van de grootste bossen van Europa. Aan de rand van het bos liggen dorpen, zoals de kunstenaars dorpen Barbizon en Moret-sur-Loing, en de stad Melun. De naam Barbizon zal niet onbekend in de oren klinken van kunstliefhebbers, want hier in de bossen tekenden en schilderden de kunstenaars van de School van Barbizon in het midden van de negentiende eeuw in de vrije natuur als tegenreactie op het starre classicisme dat in Parijs in de mode was.

parijsmijnstad-Fontainebleau-kapel

De kapel van Fontainebleau

Fontainebleau is altijd het kleinere broertje geweest van Versailles. Hierdoor werd het waarschijnlijk ‘vergeten’ tijdens de Franse Revolutie. Het was dan ook meteen na deze rumoerige periode het best bewoonbare/bewaarde kasteel.

Paus Pius VII logeerde hier tot het moment dat hij dacht Napoleon als keizer te kronen. Of hij na het debakel in de Notre-Dame hier nog verbleef is mij onbekend. In het paleis zijn trouwens veel herinneringen aan Napoleon bewaard gebleven. Zo is zijn veldbed te zien in zijn werkkamer en kwam in zijn tijd de bibliotheek in de Diana Galerie gereed.

parijsmijnstad-Fontainebleau-Biliotheek

De bibliotheek van Fontainebleau

Veel belangstelling voor het geschreven woord zal Napoleon niet gehad hebben. Hij zal meer interesse hebben gehad in de imposante wereldbol die in deze zaal staat opgesteld. De herinnering aan Napoleon is ook nog ergens anders aan verbonden. Hier nam hij op 20 april 1814 op dramatische wijze afscheid van zijn ‘Garde’, voordat hij naar Elba vertrok. Hierdoor heeft de binnenplaats, met z’n imposante trap in de vorm van een hoefijzer, de naam van ‘Cour des Adieux’ gekregen.

parijsmijnstad-Fontainbleau-binnenplaats-trap

Fontainebleau - Cour des Adieux